Του Αργύρη Δεμερτζή
Σε συνέχεια της απόφασης της Ολομέλειας του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου (ΣτΕ 685/2019), που έκρινε αντισυνταγματική την εξαίρεση των οικιστικών πυκνώσεων από τους δασικούς χάρτες, η νέα απόφαση του ΣτΕ (1725/2019), η οποία έκρινε για δασικό αυθαίρετο στο Καπανδρίτη Αττικής «νόμιμη την απόρριψη αίτησης για ανάκληση κατεδάφισης αυθαιρέτου εντός οικιστικής πύκνωσης σε αναδασωτέα περιοχή», έρχεται να αποκλείσει την εξαίρεση από την κατεδάφιση δασικών αυθαιρέτων, εφόσον βρίσκονται σε αναδασωτέες εκτάσεις είτε έχουν εκδοθεί για αυτά τα κτίσματα πρωτοκόλλα κατεδάφισης και σχετικές πράξεις της διοίκησης.
Στον αέρα οι τακτοποιήσεις δασικών αυθαιρέτων
Με τα νέα δεδομένα, που δημιουργούν οι αποφάσεις του ΣτΕ εξουδετερώνονται οι προβλέψεις του σχεδίου νόμου για τις οικιστικές πυκνώσεις, που κατέθεσε λίγο πριν τις εκλογές του Ιουλίου 2019 και άφησε παρακαταθήκη η προηγούμενη στην σημερινή κυβέρνηση, όσον αφορά τη δυνατότητα να αναστέλλεται για 25 χρόνια η κατεδάφιση δασικών αυθαιρέτων και των συνοδευτικών κατασκευών τους, που βρίσκονται μέσα στα ιώδη περιγράμματα των «οικιστικών πυκνώσεων», με πρόστιμο που θα υπολογίζεται με αλγόριθμο και θα καταβάλλεται σε 100 δόσεις.
Σημειώνεται ότι η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, η οποία πάντως δεν δείχνει ιδιαίτερη σπουδή να ανοίξει το θέμα των οικιστικών πυκνώσεων και των άνω του 1,5 εκατομμυρίου δασικών αυθαιρέτων, έχει δηλώσει πως θα συστήσει νομοπαρασκευαστική επιτροπή για να καταρτιστεί νέο νομοσχέδιο για τις οικιστικές πυκνώσεις, καθώς επίσης ότι στις νέες ρυθμίσεις που θα προωθηθούν για τις οικιστικές πυκνώσεις θα διατηρήσει όποιες από τις ρυθμίσεις που κληρονόμησε κριθούν θετικές και σύμφωνα με τις επιταγές του ΣτΕ.
Τέλος στην αναστολή κατεδαφίσεων
Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο νόμου για τις οικιστικές πυκνώσεις της προηγούμενης κυβέρνησης, που έμεινε στα συρτάρια της Βουλής και του ΥΠΕΝ προβλέπει ότι χαρακτηρίζονται οριστικά και αμετάκλητα κετεδαφιστέα μόνον τα δασικά αυθαίρετα που έχουν ανεγερθεί μετά την 28-7- 2011 σε δασικές εκτάσεις, όπως επίσης όλα τα αυθαίρετα που βρίσκονται σε Εθνικούς Δρυμούς, περιοχές Natura 2000, υγροτόπους Ραμσάρ και άλλες προστατευόμενες εκτάσεις, εκτός εάν είχαν χτιστεί πριν τον χαρακτηρισμό των συγκεκριμένων περιοχών.
Κατά τα λοιπά έδινε δυνατότητα να αναστέλλεται για 25 χρόνια η κατεδάφιση δασικών αυθαιρέτων και των συνοδευτικών κατασκευών τους, που βρίσκονται μέσα στα ιώδη περιγράμματα των «οικιστικών πυκνώσεων», με πρόστιμο που θα υπολογίζεται με αλγόριθμο και θα καταβάλλεται σε 100 δόσεις, όπως επίσης ότι πράξεις κατεδάφισης και λοιπά διοικητικά μέτρα, που έχουν επιβληθεί στα προαναφερόμενα κτίρια και τις κατασκευές, ανακαλούνται και δεν εκδίδονται νέα εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος, εφόσον οι ενδιαφερόμενοι εξοφλήσουν ολοσχερώς το ενιαίο δασικό πρόστιμο που προβλέπει το νέο νομοσχέδιο. Για την ανάκληση των πράξεων κατεδάφισης και λοιπών διοικητικών μέτρων, ενημερώνονται οι αρμόδιες φορολογικές Υπηρεσίες, προκειμένου να διαγράψουν τα βεβαιωθέντα πρόστιμα.
Η νέα απόφαση του ΣτΕ (1725/2019), που εκδικάστηκε με πρόεδρο Ι. Μαντζουράνη και εισηγητή τον Χρ. Παπανικολάου, με θέμα «νόμιμη απόρριψη αίτησης για ανάκληση κατεδάφισης αυθαιρέτου εντός οικιστικής πύκνωσης σε αναδασωτέα περιοχή», έκανε παραδεκτή άρνηση της Διοίκησης να ανακαλέσει απόφαση κατεδάφισης, για κατασκευές αυθαίρετων κτισμάτων, για το οποίο είχε κινηθεί η διαδικασία κατεδάφισης από το Δασαρχείο Καπανδριτίου ήδη από το 1999 υπογραμμίζοντας ότι «οι επίδικες κατασκευές ανεγέρθηκαν εντός αναδασωτέας περιοχής χωρίς την απαιτούμενη, κατά τη δασική νομοθεσία άδεια, και, ως εκ τούτου, δεν δύναται να θεωρηθεί ότι δημιουργήθηκε πραγματική και νομική κατάσταση δεκτική προστασίας, η οποία θα επέβαλε τη διατήρηση της παράνομης επέμβασης στο δασικό οικοσύστημα». Η νέα απόφαση του ΣτΕ μνημονεύει επίσης την απόφασης της Ολομέλειας του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου (ΣτΕ 685/2019), που έκρινε αντισυνταγματική την εξαίρεση των οικιστικών πυκνώσεων από τους δασικούς χάρτες και υπογραμμίζει ότι «υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η άρνηση της Διοίκησης να ανακαλέσει την ως άνω απόφαση κατεδάφισης παρίσταται νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη».
Η νέα απόφαση
Η περίληψη της απόφασης του ΣτΕ (1725/2019) με θέμα «νόμιμη απόρριψη αίτησης για ανάκληση κατεδάφισης αυθαιρέτου εντός οικιστικής πύκνωσης σε αναδασωτέα περιοχή» έχει ως εξής:
-«Η άρνηση της Διοίκησης να ανακαλέσει απόφαση κατεδάφισης, όπως εκδηλώθηκε με έγγραφο του Δασάρχη κατόπιν νέας κατ’ ουσίαν έρευνας της υπόθεσης, έχει εκτελεστό χαρακτήρα και παραδεκτώς προσβάλλεται αίτηση ακυρώσεως.
Οι λόγοι ακυρώσεως είναι απορριπτέοι στο σύνολό τους ως αβάσιμοι. Και τούτο διότι η αιτούσα, ήδη από το 1999, είχε παραδώσει στο Δασαρχείο Καπανδριτίου προς κατεδάφιση τις κατασκευές, στις οποίες αφορά η ως άνω απόφαση κατεδάφισης και οι οποίες είχαν ανεγερθεί εντός αναδασωτέας έκτασης. Συνεπώς, η περίπτωσή της εμπίπτει στην ειδική πρόβλεψη, με την οποία επισπεύσθηκε η εκτέλεση ήδη εκδοθεισών πράξεων κατεδάφισης αυθαιρέτων περιφράξεων, κατασκευών, εγκαταστάσεων και κτισμάτων εντός δασών και δασικών εκτάσεων, που είχαν παραδοθεί στη Διοίκηση προς κατεδάφιση από τους κυρίους, νομείς ή κατόχους, προκειμένου αυτοί να απαλλαγούν από την υποχρέωση καταβολής της ειδικής αποζημίωσης που προβλέπεται (πλέον) στην παρ. 5 του άρθρου 67Α του ν. 998/1979»
Σημειώνεται ότι η σχετική ρύθμιση (στην παρ. 5 του άρθρου 67Α του ν. 998/1979) μεταξύ άλλων προβλέπει ότι «τα ποσοστά των αποζημιώσεων που καθίστανται οριστικά, είτε γιατί δεν ασκήθηκε αίτηση ακύρωσης είτε γιατί η ασκηθείσα απορρίφθηκε εν όλω ή εν μέρει, βεβαιώνονται στις αρμόδιες ΔΟΥ εισπράττονται κατά τις διατάξεις του ΚΕΔΕ (ν.δ. 356/1974) και αποδίδονται ως έσοδο στον ειδικό Φορέα Δασών του Πράσινου Ταμείου. Το ύψος της αποζημίωσης ανά τετραγωνικό μέτρο κτίσματος και ανά ημέρα διατήρησης αυτού ορίζεται σε ένα ευρώ».
Η νέα απόφαση του ΣτΕ συνεχίζει αναφέροντας ότι «η ως άνω διάταξη δεν μεταβάλλει τη στάση του νομοθέτη απέναντι στις συγκεκριμένες αυθαίρετες κατασκευές, ούτε ως προς τον νομικό χαρακτηρισμό αυτών, ούτε ως προς την, από μακρού χρόνου γνωστή, τύχη τους. Από την άποψη αυτή, δεν τυγχάνουν εφαρμογής στην περίπτωση της αιτούσας ούτε οι διατάξεις, οι οποίες προβλέπουν τη δυνατότητα έκδοσης πράξεων κατεδάφισης αυθαίρετων κτισμάτων σε αιγιαλό και δασικές εκτάσεις, με απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών κατόπιν σύνταξης έκθεσης αυτοψίας των Επιθεωρητών Δόμησης, ούτε οι διατάξεις, οι οποίες ρυθμίζουν την τύχη των πολεοδομικών αυθαιρέτων. Περαιτέρω οι επίδικες κατασκευές ανεγέρθηκαν εντός αναδασωτέας περιοχής χωρίς την απαιτούμενη, κατά τη δασική νομοθεσία άδεια, και, ως εκ τούτου, δεν δύναται να θεωρηθεί ότι δημιουργήθηκε πραγματική και νομική κατάσταση δεκτική προστασίας, η οποία θα επέβαλε τη διατήρηση της παράνομης επέμβασης στο δασικό οικοσύστημα.
Τέλος, με την 685/2019 απόφαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, κρίθηκε ότι οι διατάξεις, οι οποίες εξαιρούν, και μάλιστα επ’ αόριστον, από την ανάρτηση των δασικών χαρτών τις δασικές περιοχές που περικλείονται από το περίγραμμα ιώδους χρώματος των οικιστικών πυκνώσεων, αντίκεινται στο άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος, δοθέντος ότι η εξαίρεση των περιοχών από τους δασικούς χάρτες και, κατ’ επέκταση, από το Δασολόγιο δεν υπαγορεύεται από κανένα σκοπό δημοσίου συμφέροντος, είναι απρόσφορη για την επιτάχυνση της κύρωσης των δασικών χαρτών, συνιστά δε επιβράβευση της αυθαίρετης δόμησης εντός δασών. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η άρνηση της Διοίκησης να ανακαλέσει την ως άνω απόφαση κατεδάφισης παρίσταται νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη».
Πηγή: ecopress.gr